Als eerste wil je de hond leren dat hij op je let. Want hoe kan je je hond iets aanleren als hij niet op je let. Bovendien is dit ook een belangerijke rangbevestigende oefening die het leven (mits goed uitgevoerd natuurlijk) voor de baas een stuk aangenamer maakt.


Je kunt deze oefening overal uitvoeren zowel binnen, buiten in de tuin of tijdens het uitlaten nadat hij z'n behoefte heeft gedaan.

Het doel van de oefening.
Het doel van deze oefening is dat we een hond krijgen die voordurend op zijn baasje let. Dit bevestigd tevens onze rang en die van de hond. Een ranglager moet immers altijd een ranghogere in de gaten houden in plaats van andersom. In de obedience zie je honden voordurend omhoog kijken naar hun baas. Dit is inprincipe de basis oefening om dit te bereiken. Voor nu is de doelstelling om je hond te leren om jou gewoon in de gaten te houden. Als jij de andere kant op loopt of besluit om te keren moet je hond de reactie hebben van "oh, we gaan daar heen" en eigenlijk direct met je mee huppelen. Ook zodra je stil gaat staan moet je hond daarop gaan reageren met dat hij ook stilstaat of omdraait en naar je toe komt mocht hij voor je uit lopen. De meest gemaakte fout van bazen is dat ze de hond constant bij zich houden (kort aan de lijn), of de hond roepen als ze een paadje inslaan in het bos. Hiermee leer je je hond dus eigenlijk het averechtse. Je leert je hond dat jij wel op hem let en dat hij hierdoor dus eigenlijk hoger in rang staat dan de baas. Dit kan als gevolg hebben dat je hond verwart raakt, omdat leiding geven niet in zijn natuur ligt, en hierdoor probleem gedrag ontstaat als niet luisteren en weglopen..

Het aanleren zal ik dmv 2 methoden uitleggen. De clicker methode en de andere methode. Ik doe dit omdat in de praktijk blijkt dat niet iedereen met de clicker overweg kan. Het beste met een pup is om 1 methode uit te kiezen en niet contstand te switchen tussen de methoden. Echter voor deze eerste oefening maken we een uitzondering en kun je voor je zelf even uitvogelen welke methode je liever hebt door ze allebij te proberen. Doe dit niet op de zelfde dag. de eerste dag de klicker, de volgende dag de andere methode. Daarna besluit je waar je mee door wil gaan. vergeet niet dat als je met de clicker werkt je hond eerst geconditioneerd moet zijn op de clicker. hoe je dit doet staat onder clicker methode (trainings methoden) eerder in dit hoofdstuk genoemd.
Als reminder wil ik nog even benadrukken dat het uitproberen van beide methodes voor de baas is en niet voor de hond. Laat je niet misleiden door waar de hond het snelst op reageerd. De clicker duurt in het begin iets langer maar haalt dat, bij goed gebruik lang en breed weer in in een later stadium. Het gaat er om of je zelf handiger bent met de clicker of met de andere methode.

Het aanleren.
De clicker methode:
Omdat we nu nog met een pup te maken hebben beginnen we rustig aan. Wat je nodig hebt voor deze training is je hond, een clicker, beloningbrokjes, en eventueel een riem. Wat ook handig is is om een piepbeestje te kopen en hier het piepertje uit te slopen. Dit piepertje houd je in je broekzak uit het zicht van de hond.

DEEL 1
De oefening kun je zonder riem doen als je in huis of in de (afgesloten) tuin traint. Zoek een stukje uit om te trainen. Een plek van 3 bij 3 meter is ruim voldoende. Als eerste oefenen in huis of de tuin kan een voordeel zijn omdat deze omgeving prikkelarm is. Dit wil zeggen dat het voor de hond een bekende plek is zonder veel afleiding.
Ga ergens in het midden van je trainingsstukje staan en laat de hond los. Negeer de hond even en wacht heel even tot hij iets voor zichzel gaat doen. Daarna ga je wachten tot de hond een keer op kijkt of met zijn neus in jouw richting wijst. (ook al zit deze op de grond te snuffelen) Als je de voorkant van de neus kunt zien dan klik je direct met je clicker. Als je hond de clicker heeft begrepen dan zal hij direct opkijken of naar je toe komen. Beloon nu je hond met iets lekkers en eventueel een aai en negeer hem hierna direct weer. Ga weer recht op staan en doe of je hem niet ziet en wacht tot hij weer iets anders gaat doen. Zodra je hond weer iets anders doet begin je weer van voren af aan. Je zult merken dat als je de oefening goed uitvoert dat het steeds korter duurt voor je hond op je let. Als je hond nu niet op je let en steeds verder wegloopt van je kun je een keer met je hand op de broekzak met de pieper erin drukken. Zodra je hond dan opkijkt (ook al kun je de neus in dit geval niet zien) klik je direct met je clicker en beloon je de hond. Reageert je hond niet op de clicker dan heeft hij de clicker nog niet goed door en is het zaak om dit eerst beter aan te leren. Belangerijk is om niets tegen je hond te zeggen als je niet de aandacht van hem hebt. roep hem vooral niet maar wees geduldig. De meeste honden en vooral pups reageren op een geluidje. als dit niet helpt kun je ook even bewegen.. even een dansje doen of een beetje op en neer springen helpt vaak ook.

Deze oefening kun je herhalen tot je hond een keer of 5 bij je is geweest. Ben je binnen een kwartier klaar dan heb je een snelle leerling en kun je door naar het aan de lijn oefenen. doe je er een uur over, helemaal niet erg, je kunt het dan het beste nog even een paar keer herhalen op een later tijdstip. Houd sessies kort (als in niet meer dan 5 keer bij je komen), simpel en luchtg en sluit af met een spelletje (even ravotten). Er zijn ook honden (beagles zijn hier bijvoorbeeld erg goed in) die na de oefening 2 keer gedaan te hebben niet meer komen wat je ook probeert. Laat het in dit geval voor wat het is en blijf je hond het komende half uur negeren (laat hem eventueel in de tuin lopen terwijl je weer naar binnen gaat als dit veilig is). Na dit half uur piep je een paar keer fanatiek met je pieper. als de hond komt. klik dan, beloon hem, en sluit dan de oefening af. Omdat deze honden ook niet altijd willen spelen kun je je hond ook even een goeie aaibeurt geven (over de buik en onderkant hals/nek) Als je hond niet angstig is dan mag dit redelijk ruig gaan. Even goed rossen dus vinden ze meestal heerlijk. Hiermee laad je de batterij weer op zeggen we wel eens :)

Heb je het vorige met succes afgerond dan kun je door met deel 2 en kun je in je volgende training sessie je hond aan de lijn doen. Het beste is om nu wel buiten te gaan trainen.

DEEL 2
Je begint door met je pup aan de lijn te lopen. De pup zal initiatief nemen door van je weg te lopen. Als de lijn strak staat dan blijf je op je plek staan en mag je absoluut geen stap meer verzetten. De pup heeft hier als doel om ergens heen te gaan maar moet leren dat hij dit alleen op jou initiatief mag doen. Elke stap die je met je hond mee zet beloon je je hond in zijn initiatief om zijn doel te bereiken. En dit is ongewenst gedrag. Zoals ik eerder heb uitgelegd negeren we ongewenst gedrag en dat is dus de reden dat we stil blijven staan. Als we stil staan gaan we wachten. Wachten tot de pup de spanning van de lijn haalt. Je mag niets zeggen tegen je pup, en ook mag je niet rukken of trekken aan de lijn, omdat je hier ook weer mee bevestigd dat jij wel op hem let in plaats van andersom (wat juist ons doel is). Komt de lijn slap dan klik je en mag je de pup belonen. De pup hoeft hier nog niet om te draaien. Een stapje achteruit is ook goed. Na de beloning mag je weer verder lopen. Kans is dat de lijn direct weer strak staat. Je herhaalt dan wat je net hebt gedaan.
Als je op een punt komt dat de pup een stapje achteruit doet zodra je stil staat dan kun je verder met de training. Maar voor we verder gaan gaan we eerst even spelen met de hond om de bij de hond opgebouwde stress van het trainen even te ontladen. Dit houd je pup fris en vrolijk en boven dien kan hij wat hij net heeft geleerd beter verwerken en onthouden. Dit spelen doen we dmv een trekspelletje met de pup. Trek zelf nooit aan het speeltje maar laat de pup trekken. Zorg altijd dat je het trekspelletje wint. Is je pup erg terug houdend of bang dan laat je de pup een paar keer winnen om hem meer zelfverzekerd te maken maar dan win je zelf altijd het laatste spelletje. Stop hierna met trainen als de trainingsessie moeizaam ging en ga een aantal uur later, of de volgende dag verder met trainen . Ging het erg makkelijk kun je doorgaan met trainen.

EEN VRAAG
Vaak krijgen we in de training op dit punt de eerste vragen. Omdat we de hond ook uitlaten aan de riem en we net hebben ondervonden dat we in de afgelopen trainsessie ongeveer 3 meter vooruit zijn gekomen maar hebben geleerd dat we niet mogen toegeven aan het initiatief van de hond... hoe moet dat dan met uitlaten?

Het antwoord hierop is om de pup in principe de rest van de tijd te negeren zolang hij voorop loopt verder dan een flinke pas van je af (en in alle gevallen als de riem strak staat). Ongewenst gedrag wordt immers genegeerd. Probeer alleen met de pup te communiceren als de lijn slap hangt en als hij min of meer in een cirkel binnen een meter van je af loopt (voor of achter maakt in dit geval dan niet uit). Als hij in deze straal om je heen huppeld kun je er van uit gaan dat hij weet waar je bent en dus in de gaten houdt. Voorwaarde is wel dat hij redelijk wat lijn heeft en je hem dus niet als een vis aan een hengel hebt "binnen gehaald". Om hem in deze staat te houden kun je proberen met een vrolijke stem je hond bezig te houden. vertel hem hoe goed hij het doet, hoe geweldig hij is, hoe schattig hij is, of wat mij betreft het verhaal van goudlokje en de 3 beren, als je dit met een vrolijke hoge toon doet zal de pup je reuze intressant vinden en bij je willen blijven. Je hoeft een uitlaat sessie niet lang te houden. zodra de pup zijn behoeftes heeft gedaan kun je terug keren naar huis. Naar mate pups ouder worden en meer leren kun je de uitlaat rondes hierop aanpassen en dus verder lopen. Uiteraard beloon je je hond en prijs je hem de hemel in als hij zijn behoefte doet in welke stand aan de riem dit ook is. Zindelijkheid is in dit geval belangerijker dan de let op oefening.

Verder met de training.

DEEL 3
We gaan nu verder met het shapen van de oefening. Stap 3 in dit proces is om weer te gaan wachten als de lijn strak staat. Ook al heeft de pup een stapje achteruit gedaan, we blijven wachten tot de hond zijn kop draait. Nog beter is te wachten tot de pup helemaal draait. Ook hier mag je niets zeggen tegen je hond, en ook voor dit gedrag belonen we weer dmv een klik gevolgt door een brokje. De eerste 3 keer mag je eventueel je broekzakpiepertje gebruiken om de pup helemaal om te laten draaien en zo uit te leggen wat de bedoeling is. De keren daarna laten we dit achterwege. Zorg ervoor dat je het brokje pas pakt als de klik is gegeven. Ook dit herhaal je weer een paar keer. Draait de pup onmiddelijk zodra je stil staat, dan mag je je pup klikken en belonen en weer even spelen. Stop na het spel met trainen voor die dag. Een dag later kun je verder gaan met trainen. Je herhaald eerst een paar keer stap 3 van deze training. Gaat dit goed, sluit dan af met een kort speelmoment en Ga dan verder met stap 4.

Stap 4 in deze training. Ga weer met je hond aan de lijn lopen en blijf staan als de lijn strak komt te staan. Blijf ook nu weer, zonder iets te zeggen of te doen, stilstaan en wacht tot de pup zich helemaal omdraait of zelfs een stap naar je toe komt. Klik je pup en beloon hem met een brokje. Als de pup dit doorheeft neem je weer een kort spelmomentje. Hierna kun je (mits alles goed en vlot ging) door naar stap 5.

Stap 5. Dit is een grote verandering. Tot nu toe leken de oefeningen veel op elkaar. Dit is allemaal basis. De pup heeft nu geleert hoe hij moet leren. Is deze basis goed gedaan dan zal de pup steeds sneller leren. Belangerijk is dus ook dat je in de voorgaande training niet te snel bent gegaan en alles goed hebt uitgevoert. Half werk heb je niets aan en ook dat kan later leiden in onduidelijkheid en gedragsproblemen. Als je hier bent aangekomen ben je al snel een week of 3 bezig met je pup.
Bij stap 5 gaan we er een commando aan vast knopen. We gaan weer met de pup lopen en wachten tot de lijn strak staat, we blijven staan. Als het goed is draait de pup zich nu om. We geven nu een commando "let op" en klikken en belonen de hond (Dit commando mag ook iets anders zijn als je wilt. Zelf gebruik ik "kijk eens" omdat ik dit makkelijker vind en honden hier over het algemeen al op reageren omdat dit vaak een ingeprent commando is (van pup af aan heeft de hond al te horen gekregen "kijk eens, eten""kijke eens, botje" "oooh, kijk eens wat ik heb" etc) Gek genoeg wordt op de meeste hondenscholen het commando "let op" gehandhaafd). Ook dit doe je een aantal keren achter elkaar. Na een aantal keer geef je het "let op"commando voor je hond omdraait. Geef dit commando maar 1 keer. Draait je hond zich om dan klik je en beloon je hem. Soms duurt het een paar tellen voor de hond reageert. Dit is niet erg. Belangerijk is wel dat je het commando maar 1 keer geeft. We willen de hond immers niet leren dat hij na 3 commando's pas hoeft te reageren. Doe dit alles een aantal keren achter elkaar en stop dan de training voor die dag. sluit alles af met een spelletje.

Stap 6. We gaan nu de oefening verder shapen. We gaan dus perfectioneren. Als de lijn strak staat geven we een commando "let op" en gaan we rustig tellen (niet hardop). 1...2....3...4....5...6...7...8 Ja de hond draait zich om. klik en beloon je hond. We weten nu dat de hond er 8 tellen over doet voor hij reageert. Het kan zijn dat hij het commando nog niet herkent. Dit gaan we hem nu leren. Hierbij word het commando op den duur de vervanging van de clicker. We doen het zelfde nog een keer. Maar gaan nu alleen nog belonen als de hond het beter deed dan de voorgaande keren. Als de hond zich dus omdraait op 7 of minder tellen dan klikken we en belonen de hond. als hij er 8 tellen of langer over doet dan lopen we door (alleen als de hond zich heeft omgedraait en nooit als de lijn nog strak staat). we negeren de hond. Als de hond het 5 keer achter elkaar binnen 7 seconden goed heeft gedaan gaan we verder shapen op 5 seconden. Het zelfde verhaal weer alleen nu dus met 5 seconden. als 5 seconden goed gaat ga je verder met 3 seconden, dan 2 seconden en minder dan 2 seconden is eigenlijk ons doel. we hebben dan dus ons doel bereikt. De hond heeft nu een Let op commando geleerd. Over het algemeen wordt dit doel gemiddeld genomen pas echt bereikt ergens in het eind van de puppy cursus. Je bent hier dus al een week of 10 met je hond aan het trainen.

WAT JE NOG MOET WETEN

Op hondenscholen ben je natuurlijk niet 10 weken bezig met maar 1 oefening. De let op oefening wordt veelal gecombineerd met andere oefeningen als het volgen of netjes meelopen. Het let op commando is er voor om aan te geven dat er een oefening gaat volgen en je zeker weet dat je hond op jouw let. Doorgaans gebruik je dit commando minder als de hond volwassen is en geef je het alleen nog aan als je begint met een reeks van oefeningen. Je staat bijvoorbeeld te wachten tot de instructeur iets uitgelegd heeft. De hond houd zich in tussentijd meestal zelf bezig. Als de uitleg klaar is en je kunt beginnen met de oefening geef je een let op commando. het wil dus eigenlijk zeggen van "hey stop met wat je aan het doen bent we gaan verder met de training, hier volgt een commando".

Nu heb ik in het begin van deze oefening uitgelegd dat het doel is van deze oefening dat de hond in alle gevallen zijn baas in de gaten houd. Dit heb je je hond in principe met de let op oefening geleerd, alleen het commando let op versnelt het proces als dat nodig is, bijvoorbeeld voor het begin van een oefening. je eist extra aandacht.

Om je hond nu verder te leren dat hij ten alle tijden, bijvoorbeeld tijdens het uitlaten (en je hond loopt los), op jou moet letten, of beter gezegd jou in de gaten moet blijven houden kun je dit, bijvoorbeeld in het bos, verder uitbreiden. Sla een keer een pad in, of ga achter een boom staan, zonder de hond te roepen. Houd hem stiekum in de gaten maar laat dit niet merken. Als hij niet direct komt kun je je pieper gebruiken maar roep hem niet bij naam. Als hij dan wel komt klik je en beloon je je hond. Mocht je hond je ineens kwijt zijn en in paniek gaan zoeken, of terug rennen naar huis/waar je vandaan kwam, laat dan direct aan je hond weten dat je alleen maar even achter een boom stond. In dit geval mag je je stem gebruiken en hem bij zijn naam roepen. Dit om ongelukken te voorkomen. Hij moet even leren dat je als het ware een verstop spelletje met hem aan het doen bent. Door dit vaker te herhalen maak je er een soort van spelletje van en je hond zal dit absoluut leuk vinden. een ander alternatief is om wat familie leden te verstoppen in het bos en die samen met je hond te gaan zoeken. moedig je hond aan. Alleen het vinden al en de respons van het blije familie lid zal hem zo blij maken dat dit genoeg beloning is. lijkt je hond nu een beetje verveelt dan kun je het tempo op voeren door ineens een andere kant op te rennen. of ineens stampvoetend (wel enthousiast) achteruit te lopen met een redelijke pas. Wissel de klik af en toe af met een ravot spelletje om je hond fris en vrolijk te houden en zijn batterijen weer even op te laden. Zo blijft je hond jou intressant vinden en zal hij graag bij je willen zijn. Jij zorgt immers voor actie en aandacht en dat is nu precies waarvoor een hond leeft.

Om er nu achter te komen of je je werk goed doet kun je het beste naar je hond luisteren. hij zal je vertellen of hij het snapt en, nog veel belangerijker, leuk vind. Reageert je hond niet of nauwelijks dan ga je waarschijnlijk te snel in je training of ben je domweg niet leuk genoeg. Met leuk genoeg bedoel ik overigens niet knap, aantrekkelijk en humorvol, maar bedoel ik de staat van motivatie naar de hond toe. Je moet je hond kunnen motiveren. Bij herders of andere baasgerichte rassen kan dit eenvoudig zijn en bij rassen die gefokt zijn zelfstandig te leven (zelf entertainende rassen als beagles, terriers, teckels, molossers etc) moet je soms alles uit de kast trekken. In principe moet je hiervan op de hoogte zijn voor je een ras/hond kiest. Het moet immers wel bij je passen. Omdat het voor de meeste mensen in dit stadium te laat is om hier achter te komen hoor je mij, om de bazen weer enigsinds te motiveren, dan meestal zeggen, "en dit is nu net waarom je dit ras hebt gekozen... toch?" Wat sarcastische ik hiermee wil zeggen is dat het geen ramp is als de hond niet super reageerd als dit bij zijn ras of mixen hiervan past. uiteindelijk is het doel van alles om op zijn minst een geschikte, rustige en sociale huishond te krijgen. Wil je meer zal je dieper in je kast moeten graven, wil je niet meer dan mag je het erbij laten (vanaf stap 4) en zul je er rekening mee moeten houden dat je hond zo is. Dit kan consequenties geven als dat het niet veilig is je hond los te doen van de riem.

Als laatste nog het afbouwen van het klikken. Zoals ik eerder heb genoemd is de clicker een hulpmiddel bij het aanleren van oefeningen en commando's. Omdat de hond nu het commando kent kun je de clicker afbouwen. Dit wil zeggen dat we gaan interval trainen. Je kunt de beloning vervangen door je stem of helemaal weglaten als deze wordt gevolgd door meer commando's of acties. Je begint hiermee door 1 op de 5 keer niet te klikken maar te belonen met je stem en wat lekkers of een aai onder de hals/klopje op de ribben of wat je ook maar doet om je hond te laten weten dat hij het goed heeft gedaan. Zorg ervoor dat de laatste beloning fysiek is. Je raakt je hond dus aan. dit contact is voor een hond erg belangerijk en komt ook de baas hond band ten goede. Dominantere honden kun je aan de bovenkant belonen (rossen over de rug of een aai over de kop) , wat meer timide honden kun je dit doen om van onderaf te belonen (rossen/aaien over de buik of onder bij de hals) als het goed is ken je je hond nu goed genoeg om te weten wat hij lekker vind. over een periode van een aantal trainings sessies kun je dit meer doen. je begint dus met 1 op de 5 keer, dan 2 op de 5 keer, 3 op de 5 etc. tot je de klikker volledig hebt afgebouwd. het hangt van je hond af hoe snel je dit kunt doen. bij een snelle leerling kan dit uiteraard iets sneller als bij een trage leerling. merk je dat de aandacht verslapt in deze oefening dan ga je waarschijnlijk te snel. Het kan nooit kwaad om even een stap terug te doen in je training.

Tot zover de clicker methode van deze oefening.

binnenkort meer.........